تحصیل کارشناسی در آلمان

دوره کارشناسی در آلمان معمولاً 3 تا 4 سال (معادل 6 تا 8 ترم) طول می ‌کشد. در دانشگاه‌ های تحقیق ‌محور، ساختار درسی شامل واحدهای تئوری، پروژه ‌های عملی و کارآموزی (Praktikum) است. در دانشگاه‌ های علمی کاربردی (Fachhochschule) تأکید بیشتر بر مهارت و اجرای پروژه‌ های صنعتی است.

در پایان دوره، دانشجو باید پروژه نهایی یا پایان‌ نامه (Bachelorarbeit) ارائه دهد تا مدرک رسمی کارشناسی دریافت کند.

زبان اصلی آموزش در مقطع کارشناسی در آلمان آلمانی است. بیش از 90٪ از دوره ‌های کارشناسی در دانشگاه‌ های دولتی به زبان آلمانی ارائه می‌ شوند. با این حال، تعدادی از دانشگاه‌ های خصوصی و بین ‌المللی رشته‌ هایی را به زبان انگلیسی برگزار می ‌کنند که معمولاً شهریه دارند.

برای دوره ‌های آلمانی‌ زبان: مدرکB2  یا بالاتر ( ترجیحاً  C1) الزامی است. آزمون ‌های معتبر شامل DSH، TestDaF  یا  Telc Deutschهستند.

برای دوره‌ های انگلیسی ‌زبان: مدرک IELTS  حداقل 6.5 یا TOEFL معادل آن مورد نیاز است.

توصیه می ‌شود پیش از اپلای، دوره ‌های زبان را تکمیل کنید تا در زمان ویزا و پذیرش مشکلی نداشته باشید.

از آنجا که دیپلم 12 ساله ایران معادل مستقیم Abitur آلمان نیست، دانشجویان ایرانی باید یکی از دو مسیر زیر را برای ورود به مقطع کارشناسی طی کنند:

1. مسیر دانشگاهی: داشتن دیپلم 12 ساله به‌ همراه حداقل دو ترم تحصیل دانشگاهی (حداقل 35-40 واحد) در یکی از رشته های مرتبط با رشته مورد نظر در دانشگاه ‌های ایران و معدل بالای 15.

2.  مسیر کالج  (Studienkolleg): اگر سابقه تحصیل دانشگاهی ندارید، باید در دوره کالج آلمان شرکت کنید و پس از قبولی در آزمون نهایی  (FSP)، وارد دانشگاه شوید.

هر دو مسیر معتبرند، اما مسیر کالج معمولاً انتخاب متداول ‌تری برای فارغ ‌التحصیلان دبیرستانی است.

برای اپلای در مقطع کارشناسی باید مدارک زیر را آماده کنید:

• پاسپورت معتبر
• ترجمه رسمی دیپلم و ریزنمرات
• گواهی اشتغال به تحصیل و ریزنمرات دانشگاهی (در صورت گذراندن دو ترم)
• مدرک زبان مورد نیاز
• رزومه  (CV)
• انگیزه‌ نامه  (Motivation Letter)
• در صورت نیاز، توصیه‌ نامه و گواهی شرکت در آزمون سراسری ایران

برخی دانشگاه ‌ها علاوه بر این مدارک، ممکن است آزمون  TestAS یا مصاحبه آنلاین نیز درخواست کنند.

آزمون  TestAS امتیاز طلایی برای پذیرش

آزمون TestAS  یک آزمون استاندارد بین ‌المللی است که توانایی ‌های تحصیلی دانشجویان خارجی را برای تحصیل در آلمان می‌سنجد. این آزمون شامل دو بخش است:

• بخش عمومی (Core Test) ارزیابی منطق، تحلیل، و درک مطلب.
• بخش تخصصی (Subject Module) بر اساس رشته انتخابی (مهندسی، اقتصاد، علوم انسانی و …).

نتیجه‌ی این آزمون برای بسیاری از دانشگاه‌ ها اختیاری است، اما نمره بالا می ‌تواند رزومه شما را تقویت کرده و احتمال قبولی را افزایش دهد.

در آلمان، نمره ‌دهی از 1 تا 5 انجام می ‌شود (1 = عالی، 5 = مردود). در فرآیند ارزیابی مدارک، معدل ایران به سیستم آلمان معادل‌سازی می‌شود. به‌طور میانگین:

دانشگاه ‌های سطح بالا معمولاً معدل معادل 2.2 یا بهتر (حدود 16 به بالا در ایران) را ترجیح می‌ دهند.

بیشتر دانشگاه ‌های آلمان مدارک متقاضیان بین ‌المللی را از طریق سامانه‌ Uni-Assist بررسی می ‌کنند. در این سامانه باید مدارک خود را آپلود کرده و هزینه‌ بررسی بپردازید: 

• 75 یورو برای دانشگاه اول
• 30 یورو برای هر دانشگاه اضافه

 Uni-Assist  مدارک شما را ارزیابی کرده و نتیجه را برای دانشگاه مقصد ارسال می ‌کند. در صورتی که دانشگاه شما از سیستم Uni-Assist  استفاده نکند، باید مدارک را مستقیماً برای خود دانشگاه ارسال کنید.

یکی از بزرگ ‌ترین مزیت ‌های تحصیل در آلمان، رایگان بودن دانشگاه ‌های دولتی است. دانشجویان فقط مبلغی بین 350 تا 400 یورو در هر ترم به عنوان هزینه ترمی (Semesterbeitrag) پرداخت می ‌کنند. اما دانشگاه ‌های خصوصی شهریه ‌دار هستند و هزینه‌ سالانه آن‌ ها معمولاً بین 5000 تا 15000 یورو است.

مبلغ تعیین شده برای حساب بلوکه شده (992 یورو تا 1027 یورو در ماه برای سال 2025) برآورد خوبی از هزینه‌ های ماهانه یک دانشجو است. این هزینه ‌ها بسته به شهر محل زندگی شما متفاوت است.  برای سال 2025، میزان مقرر برای دانشجویانی که قصد تحصیل در مدارس عالی و دانشگاه ‌ها را دارند به 992 یورو در ماه (معادل 11,904 یورو در سال) افزایش یافته است.

همچنین متقاضیانی که به قصد شرکت در آزمون ورودی و سپس در دوره زبان کالج دانشجویی به آلمان می روند باید تمکنی معادل 1,027 یورو در ماه (12,324 یورو در سال) ارائه نمایند. این مدرک برای سفارت بسیار حیاتی است و نقش مهمی در مهاجرت تحصیلی به آلمان دارد.

دانشجویان بین ‌المللی اجازه دارند تا 20 ساعت در هفته کار پاره ‌وقت انجام دهند. درآمد معمولاً بین 10 تا 15 یورو در ساعت است که می ‌تواند بخش زیادی از هزینه ‌های زندگی را پوشش دهد. پس از فارغ ‌التحصیلی، دانشجویان می ‌توانند ویزای خود را تا 18 ماه تمدید کنند تا شغل مرتبط با رشته‌ تحصیلی خود را در آلمان یا اتحادیه اروپا پیدا کنند.

دانشگاه‌ های آلمان معمولاً دو نوبت ورودی دارند:

• ترم زمستان (Wintersemester) شروع در اکتبر - مهلت اپلای تا 15 جولای
• ترم تابستان (Sommersemester) شروع در آوریل - مهلت اپلای تا 15 ژانویه

مدارک خود را دست‌کم 6 تا 9 ماه پیش از شروع ترم آماده و ارسال کنید تا فرصت کافی برای بررسی در Uni-Assist و صدور ویزا داشته باشید.

رشته ‌هایی که بیشترین تقاضا را از سوی دانشجویان بین ‌المللی در مقطع کارشناسی در آلمان دارند عبارتند از:

• مهندسی مکانیک، برق و کامپیوتر
• مدیریت و اقتصاد
• طراحی صنعتی و معماری
• زیست‌ شناسی و داروسازی
• علوم پایه (فیزیک، شیمی، ریاضی)
• علوم انسانی، زبان و روان‌شناسی

بیشتر این رشته‌ ها در دانشگاه‌ های علمی-کاربردی (FH) با تمرکز بر پروژه و کارآموزی ارائه می ‌شوند.

تحصیل در آلمان فرصتی استثنایی برای یادگیری در سیستم آموزشی پیشرفته، بدون پرداخت شهریه، با مدرکی که در سراسر جهان اعتبار دارد. اما این مسیر نیازمند برنامه ‌ریزی دقیق، یادگیری زبان و انضباط شخصی بالا است. رقابت برای دانشگاه ‌های برتر شدید است، بنابراین آماده‌ سازی دقیق مدارک، رزومه و زبان کلید موفقیت خواهد بود.

تحصیل کارشناسی در آلمان فقط یک تجربه دانشگاهی نیست؛ شروعی برای ساختن آینده ‌ای بین ‌المللی است. با آموزش رایگان، فرصت ‌های کاری گسترده و اعتبار جهانی مدارک، آلمان یکی از بهترین انتخاب ‌ها برای تحصیل در اروپا است. اگر از حالا زبان آلمانی را شروع کنید، مدارک خود را از طریق Uni-Assist آماده و به ‌موقع اپلای کنید، مسیر شما برای ورود به یکی از پیشرفته‌ ترین سیستم ‌های آموزشی جهان هموار خواهد بود.